ADHD (ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder), czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie rozwoju neurologicznego, które może dotyczyć dzieci, młodzieży, jak i dorosłych. Objawy ADHD obejmują problemy z koncentracją, impulsywność oraz nadmierną aktywność. W ostatnich latach pojawiło się wiele badań sugerujących, że dieta może mieć wpływ na nasilenie objawów ADHD, co wzbudziło duże zainteresowanie zarówno naukowców, jak i rodziców. Czy rzeczywiście istnieje powiązanie między dietą a ADHD? Sprawdźmy, co na ten temat mówi nauka.
Dieta i ADHD: Co wiadomo na pewno?
Wyniki badań na temat powiązania ADHD z dietą są różne, jednak istnieje kilka kluczowych czynników żywieniowych, które mogą wpływać na nasilenie objawów tego zaburzenia. Oto niektóre z nich:
Cukier: Cukier był często podejrzewany o negatywny wpływ na zachowanie dzieci z ADHD. Choć badania sugerują, że nadmiar cukru może wpływać na pobudliwość u dzieci, dotychczas nie znaleziono jednoznacznych dowodów na to, że spożycie cukru bezpośrednio powoduje lub nasila objawy ADHD. Niemniej jednak ograniczenie cukru może być korzystne dla ogólnego zdrowia dziecka i może sprzyjać lepszemu funkcjonowaniu [1].
Kwasy omega-3: Niedobór kwasów tłuszczowych omega-3 może wpływać na funkcjonowanie mózgu oraz nasilenie objawów ADHD. Badania sugerują, że suplementacja omega-3 może pomóc w łagodzeniu objawów ADHD, takich jak problemy z koncentracją i impulsywność [3]. Kwasy omega-3 są niezbędne do prawidłowego rozwoju układu nerwowego, a ich niski poziom jest często obserwowany u osób z ADHD.
Niedobory składników odżywczych: Niektóre badania wskazują, że niedobory witamin i minerałów, takich jak cynk, żelazo, magnez czy witamina D, mogą być powiązane z nasileniem objawów ADHD. Na przykład, niski poziom żelaza może wpływać na funkcje poznawcze i zdolność do koncentracji, co ma znaczenie w kontekście ADHD [4].
Sztuczne barwniki i ich wpływ na ADHD
Oprócz tartrazyny (E102), istnieją także inne sztuczne barwniki, które mogą nasilać objawy ADHD. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zaleca ograniczenie spożycia takich barwników jak żółcień chinolinowa (E104), azorubina (E122), czerwień Allura (E129) oraz błękit brylantowy (E133). W badaniu przeprowadzonym przez EFSA stwierdzono, że u niektórych dzieci spożycie tych barwników może prowadzić do wzmożonej hiperaktywności, co szczególnie dotyczy dzieci z ADHD [5]. Z tego względu unikanie sztucznych barwników może być pomocne w redukcji objawów tego zaburzenia.
Praktyczne wskazówki dla rodziców
Zdrowa i zbilansowana dieta: Warto stawiać na zbilansowaną dietę bogatą w świeże warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze oraz białko. Taka dieta dostarcza niezbędnych składników odżywczych, wspierając prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Unikanie przetworzonej żywności: Przetworzona żywność często zawiera sztuczne barwniki, konserwanty oraz nadmiar cukru, co może wpływać na zachowanie dzieci. Ograniczenie przetworzonej żywności może przynieść korzyści dzieciom z ADHD.
Suplementacja omega-3: Warto rozważyć suplementację kwasów omega-3, szczególnie w przypadku dzieci, które nie spożywają regularnie ryb. Suplementacja może poprawić funkcje poznawcze i wpłynąć na zmniejszenie objawów ADHD.
Podsumowanie
Chociaż nie istnieje jednoznaczny dowód na to, że dieta może bezpośrednio leczyć ADHD, istnieje wiele wskazówek sugerujących, że odpowiednie żywienie może wspierać łagodzenie objawów tego zaburzenia. Warto unikać nadmiaru cukru, przetworzonej żywności oraz sztucznych barwników, a zamiast tego stawiać na zdrowe tłuszcze, witaminy i minerały, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Współpraca z dietetykiem może być pomocna w ustaleniu najlepszego sposobu żywienia dla dziecka z ADHD.
Źródła
Wolraich, M. L., et al. (1995). The effect of sugar on behavior or cognition in children. JAMA, 274(20), 1617-1621.
McCann, D., et al. (2007). Food additives and hyperactive behaviour in 3-year-old and 8/9-year-old children in the community: a randomised, double-blinded, placebo-controlled trial. The Lancet, 370(9598), 1560-1567.
Bloch, M. H., & Qawasmi, A. (2011). Omega-3 fatty acid supplementation for the treatment of children with attention-deficit/hyperactivity disorder symptomatology: systematic review and meta-analysis. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 50(10), 991-1000.
Konofal, E., et al. (2004). Iron deficiency in children with attention-deficit/hyperactivity disorder. Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, 158(12), 1113-1115.
McCann, D., et al. (2007). Food additives and hyperactive behaviour in 3-year-old and 8/9-year-old children in the community: a randomised, double-blinded, placebo-controlled trial. The Lancet, 370(9598), 1560-1567.
Comments